Jump to content

Fermiyonlar ve Bozonlar


Bilim Forum
 Share

Önerilen İletiler

  • Yönetici

Madde çok sayıda fermiyon ve bozondan oluşmaktadır.

Maddenin yapıtaşları fermiyonken (proton, elektron gibi), kuvvet taşıyıcıları bozonlardır (gluon, foton gibi). Fermiyonlar, Pauli dışarlama ilkesine uyduğu halde bozonlar bu duruma uymazlar, sebebi ise kuantum sayıları aynı olan durumlara sahiptir.

Pauli dışarlama ilkesi bilindiği gibi bir orbitalde maksimum aynı kuantum durumunda tek elektronun bulunacağını dolayısıyla tüm kuantum sayılarına sahip olamayacağına, en azından birisi farklı olmak şartıyla bulunabilirler.

Fermiyonlar ayrıca sıkıştırılamazlar oysa bozonlar bu durumun ötesindedir, örneğin nötron yıldızları bu proton, elektron çökmeleri, dolayısıyla bozon davranışından kaynaklanır, nötron yıldızları bilindiği gibi çok yoğundurlar,1 kaşık nötron yıldızı dünya üzerinde yaşayan insanların kütlesinden fazladır der Marcus Chown (Marcus Chown – Biraz Kuantumdan Zarar Gelmez) ve nötron yıldızlarının çökmesiyle de kara delikler oluşur. Lazerlerin yine kullanımı bozonların bu davranışına örnektir.

Fermiyonlar bilindiği gibi Fermi-Dirac istatistiğine uyarlar, yani spin durumları l=0, 1, 2 olmak üzere (l+1/2)h (h-bar ya da Planck çizgi olarak da okuyabilirsiniz) ile verilen parçacık istatistikleridir, bozonlar ise Bose-Einstein istatistiğine uyan parçacıklardır ve l=h ile gösterilirler yani spin değerleri fermiyonlar kesirli (1/2, 5/2 vs.).

Bozonlar ise tam sayı değerleridir (0, 1, 2 vs.) Diğer yandan eğer özdeş fermiyonlar topluluğu tek parçacık dalga fonksiyonu cinsinden yazılmak istenirse iki fermiyon aynı dalga fonksiyonunda yazılamaz, fakat bozonlar bu durumun dışındadır. Yani bozonlar tek parçacık durumunda dalga fonksiyonu şeklinde yazılabilir, bu durumda fermiyonlar dalga fonksiyonunun işaretini değiştirebilir dolayısıyla antisimetriktir, Bozonlar ise iç dalga fonksiyonu değişmediği için simetrik kabul edilirler. Bozonlar aynı zamanda süperiletkenlik kavramına da açıklık getirirler.

Kaynaklar:

[1]. Modern Üniversite Fiziği Ders Kitabı

[2]. Çekirdek Fiziğine Giriş – W. N Cottingham/D. A. Greenwood (Çev: İrfan Açıkgöz, Serbülent Yıldırım) – (Literatür Yayıncılık – 2001)

Bilim ile kalın!

Yorum bağlantısı
Sitelerde Paylaş

Sohbete sen de katıl

Dilersen hemen kayıt olabilir ya da hemen bilgilerini girip yorum yapabilirsin Eğer bir hesabın varsa giriş yaparak üyeliğinle yorumlayabilirsin

Misafir
Bu konuyu yanıtla

×   Yapıştırdığınız içerik biçimlendirme içeriyor.   Biçimlendirmeyi Temizle

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Önceki içeriğiniz geri yüklendi.   Editör içeriğini temizle

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

 Share

Hakkımızda

Sitemiz bir "Günlük" olarak derleme yayın, yorum, diyalog ve yazılara vermektedir. Güncel bilim haberleri ve gelişmelere ek olarak özellikle sosyal medyada gözden kaçan, değerli gördüğümüz tüm içeriğe kaynak ve atıflar dahilinde sitemizde yer vermekteyiz. Bu sitede verilen bilgilerin kullanım sorumluluğu tümüyle kullanıcıya aittir. Sayfalarımızda yer alan her türlü bilgi, görsel ve doküman sadece bilgilendirmek amacıyla verilmiştir.

Bilim Günlüğü internet sitesi 5651 Sayılı Kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının m) bendi ile aynı kanunun 5. maddesi kapsamında Yer Sağlayıcı olarak faaliyet göstermektedir. İçerikler, ön onay olmaksızın tamamen kullanıcılar tarafından oluşturulmaktadır. Yer Sağlayıcı olarak, kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriği ya da hukuka aykırı paylaşımı kontrol etmekle ya da araştırmakla yükümlü değildir.

Yer Sağladığı içeriğin 5651 Sayılı Kanun’un 8 ila 9. maddelerine aykırı şekilde; kişilik haklarınızı ihlal ettiğini ya da hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsanız buradan iletişime geçerek bildirebilirsiniz. 

Bildirimleriniz dikkatle ve özenle incelenmekte olup kişilik haklarınızın ihlali ya da hukuka aykırılığın tespiti halinde mevzuat kapsamında en kısa sürede işlem yaparak bilgi vereceğiz.

×
×
  • Yeni Oluştur...