Bilim Günlüğü
Görme engelli kişiler daha mı iyi duyarlar

Görme engelli kişiler daha mı iyi duyarlar?

Görme engelliler, günlük işleri yapmak için kalan duyularına daha fazla güvenecekler, bu da kalan duyularını günlük olarak eğitecekleri anlamına geliyor.

Ses, dışarıdan gelen titreşimler kulağımıza girip, iç kulaktaki küçük tüye benzeyen kıl hücreleri ileri geri hareket etmesine neden olduğunda meydana gelir. Bu kıl hücreleri, bu hareketi beynin kullanabileceği elektrik sinyaline dönüştürür. Kıl hücreleri bu hareketi beynin kullanabileceği elektrik sinyaline dönüştürür.

Bir insanın ne kadar iyi duyabildiği, büyük ölçüde, bu kıl hücrelerinin ne kadar sağlam olduklarına bağlıdır. Bir kez kaybolduklarında geri büyümezler ve bu görme engelli insanlar için farklı değildir. Bu durumda, görme engelliler, fiziksel olarak diğerlerinden daha iyi duyamıyorlar.

Yine de görme engelli kişiler, seslerin yerini belirleme gibi işitme görevlerinde daha iyi performans gösterirler. Bunun nedeni, duyu organlarının ötesine baktığımızda, beyinle olanlara ve duyusal bilginin beyin tarafından nasıl işlendiğine bakmamızla açığa çıkar.

Beyin, duyu organlarımızın sağladığı sinyalleri yorumladığında algı oluşur ve beynin farklı bölümleri, farklı duyu organlarından gelen bilgilere cevap verir. Görsel bilgiyi işleyen alanlar (görsel korteks) ve ses bilgisini işleyen alanlar (işitsel korteks) vardır. Ancak görme gibi bir his kaybolduğunda, beyin dikkat çekici bir şey yapar: beyin, alanlarının işlevlerini yeniden düzenler.

Görme engelli kişilerde görsel korteks, görsel girdi olmadığı zaman biraz “sıkılıyor” ve geri kalan diğer duyulardan gelen bilgilere daha duyarlı hale gelmeye başlıyor. Öyleyse, görme engelli insanlar bu özelliğini yitirmiş olabilirler, ancak bu bilgiyi diğer duyulardan işlemek için daha büyük bir beyin kapasitesi sağlarlar.

Görsel korteks, seslere veya dokunuşlara cevap vermek için kendisini yeniden canlandırabilir.
Görsel korteks, seslere veya dokunuşlara cevap vermek için kendisini yeniden canlandırabilir.

Yaşamın erken döneminde görme duyusunu yitiren insanlar, görme duyusu olan insanların yanı sıra, daha sonra yaşamda görme duyusunu yitirenlerin duyma ve dokunma ile ilgili algı görevlerinde daha iyi performans gösterme eğilimindedir .

Yankı ile görebilmek

Beyindeki yeniden yapılanma aynı zamanda görme engelli insanların bazen geriye kalan duyularını ilginç şekillerde nasıl kullanacaklarını öğrenebilecekleri anlamına gelir. Örneğin, bazı görme engelliler yankı kullanarak kendi etrafındaki nesnelerin yerlerini ve boyutlarını algılamayı öğrenirler.

Ağızlarıyla tıklamalar yaparak ve yankıları dinleyerek, görmeli olan insanlar çevrelerindeki nesneleri bulabilirler. Bu yetenek görsel kortekste ile sıkı sıkıya bağlantılı.

Ancak her görme engelli otomatik olarak bir uzman ekolokatör değildir. Görme engelli bir kişinin yankı gibi bir beceri geliştirip geliştiremeyeceği, bu görevi öğrenmek için harcanan zamana bağlıdır.

Görme engelliler, günlük işleri yapmak için kalan duyularına daha fazla güvenecekler, bu da kalan duyularını günlük olarak eğitecekleri anlamına geliyor.