Bilim Günlüğü
Ağrı kesici ilaç vücuda alındıktan sonraki süreç nasıl işliyor

Ağrı kesici ilaç vücuda alındıktan sonraki süreç nasıl işliyor?

Ağrı kesici türevi bir ilaç vücuda alındıktan sonraki süreç nasıl işliyor? Gelin beraber inceleyelim.

Ağrı kesici ilaç vücuda alındıktan sonraki süreç nasıl işliyor. Gelin beraber inceleyelim.

  • Yuttuğunuz ilaç, dakikalar içinde midede parçalanarak ince bağırsağa gider.
  • İlaç molekülleri (ibuprofen gibi), ince bağırsaktan emilip kan dolaşımına katılır ve karaciğere ulaşır.
  • Karaciğerdeki enzimler, buradaki kan damarlarında bulunan ibuprofen ile reaksiyona girer. Amaç, bu molekülleri nötralize etmektir.
  • Metabolitler olarak adlandırılan, bozulmaya uğramış olan ibuprofen, artık kadar etkili olamayabilir.Ancak, bu aşamada ibuprofenin büyük kısmı, herhangi bir zarar görmeden çıkarak yeniden kan dolaşımına katılırlar.
  • Yuttuğunuz ilacın bir kısmı, yaklaşık yarım saat sonra kan dolaşımına dahil olmuş olur.
Ağrı kesici ilaç vücuda alındıktan sonraki süreç nasıl işliyor
Ağrı kesici ilaç vücuda alındıktan sonraki süreç nasıl işliyor
  • Kan dolaşımına katılan ilaç, kan, beyin ve böbrekler dahil olmak üzere, vücudun tüm organ ve kısımlarını dolaşır.
    Hasarlı bir bölgeden çıkan sinyal taşıyan moleküller, beyni uyarır. Ağrı da, zaten bu sinyaller sonucu hissedilir. Bu şekilde, ibuprofen molekülleri, bu hasarlı bölgeye gider ve bir araya gelirler.
  • Toplanan ilaç molekülleri, beyne ağrı ileten bu moleküllerin sinyal iletimini durdurur. Biriken molekül sayısı arttıkça, etki de artar. (Fazla doz ilaç içmekten değil, içtiğiniz ilaç moleküllerinin zamanla hasarlı bölgede birikiminden söz ediyoruz. Aman dikkat!) Maksimum etkiye de 1-2 saate ulaşılır.
  • Bu işlem bittikten sonra, ibuprofenin vücuttan atılma aşaması başlar. Ortalama, her iki saatte bir miktar yarıya düşecek şekilde vücuttan atılır.
  • ibuprofen molekülleri hasarlı bölgeden çözülmeye başladıkları zaman, kan akışı onları tekrar oradan uzaklaştırır.
    Karaciğere geri döndüğümüzde, ilacın başka bir küçük kısmı, sonunda idrardaki böbrekler tarafından filtrelenen metabolitlere dönüşür.
  • Karaciğerden vücuda ve oradan da böbreklere giden bu döngü, her dakika ilacın biraz daha nötralize olması şeklinde devam eder.

Bu işlemler, oral (ağız) yoluyla aldığınız her ilaç için aynıdır. Fakat bu işlemlerin hızı; kan dolaşımına giren ilacın miktarına, ilacın vücuda nasıl alındığına ve kişiye göre değişkenlik kazanır.

İlacı uygun dozda almak çok önemlidir. Zira, alınan az miktar ilaç işe yaramazken, aşırı doz da toksik (zehir) etkisi yapabilir.

En zor hasta grupları olan çocuklara ve bebeklere doğru dozda ilaç vermek de oldukça önemlidir. Çünkü, bu yaşlarda yukarıda söz edilen karaciğer enzimleri yüksek değişkenliğe sahiptir. Bu yüzden de süreçlerin süreleri vs fazlaca değişebilmektedir.

Ayrıca genetik, yaş, beslenme, hastalık ve durumları da bu süreçlere etki yapabilmektedir.

Yukarıda sayılan işlemleri, animasyon olarak da izleyebilirsiniz.