Yara izleri önlenebilir mi?

Yaralar vücut dokusunda ve belirli yerlerinde yaralanmalar sonucunda dejeneratif (var olan formunu bozan) şekillere ve izlere sebep olmaktadır. Yara izleri trafik kazası, askeri görev, yangın, kesikler gibi birçok sebeple oluşabilmektedir. Birçoğu kalıcı izlere sebep olmasa da, günümüzde göz zevkimize hitap etmemesinden dolayı, teknolojinin gelişmesiyle alternatif çözüm yolları bulma ve bu izlerden kurtulma arayışımız doğmaktadır.

Yüzeysel olarak bahsetmek gerekirse, derimiz dış ve iç tabaka olmak üzere iki ana tabakadan oluşuyor ve derimizin üst tabakası olan epidermis bizleri çevresel darbeler, yaralanmalar, böcek ısırıkları, güneş yanıkları gibi birçok  abiyotik ve biyotik etmenlerden korumaktadır. Biz farkında olmasak da, bizim için etkin olan bu görevi oldukça önemlidir.

İkinci tabaka olan dermis ise, derimizin alt katmanındadır ve epidermise göre daha elastik ve daha lifli bir yapıya  sabittir.

Peki derimiz sadece dış yüzeyimizi kaplayan bir alandan mı ibarettir? Aslında derinin iç etkenlerden bizleri koruma görevi de bulunmaktadır. Vücut içerisinde oluşan toksinlerin, fazla suyun ve terin dışarı atılması gibi görevleri de bulunmaktadır.

Yaralar neden oluşuyor peki? Derimiz hasar gördüğünde bağ dokusu molekülleri hasarın olduğu bölgede yoğunlaşmaya başlar, yara doldurulmaya başlanır ve iz oluşmasına neden olacak şekilde paralel istiflerde düzenlenir. Bu tabakadaki elastik yapı, yara izleri gelişmeye başladıkça eski formunu koruyamadığından iz oluşumu gerçekleşir.

Bilim insanları şu anda ciddi yaralanmalardan kaynaklı yara izlerini iyileştirebilmek adına, embriyonik gelişim boyunca sahip olunan iz bırakmadan gelişme mantığını incelemektedirler.

Amerikan El Cerrahisi Derneği ve İngiliz Estetik Plastik Cerrahlar Derneği şunları tavsiye ediyor:

• Sıkı bandajlı yada dar giysiler giymek
• Yaraya masaj yapmak
• Cildi UV ışınlardan  korumak
• Cildi nemli tutmak (kollajen oluşumunu yavaşlatmak adına silikon tabakalarla önlem almanın bir miktar da olsa işe yarayabilir)

Yaşlandıkça zaman neden daha hızlı geçiyor?

Piyasada bol bulunan yara izlerini azalttığını iddia eden ürünlerin (özellikle kremlerin) bilimsel bir dayanağı yoktur.

Ancak yara izlerini şu an önleyemediğimiz veya iyileştiremediğimiz için, bilim insanları yaraların daha az iz bırakacak hale gelmesi adına tedaviler geliştirmeye çalışıyorlar.