Bilim Günlüğü
Her iki kulaktan ritimleri eş zamanlı işitme beynimizi nasıl etkiliyor?

Binaural Ritim: İki kulaktan duymak bizi nasıl etkiliyor?

Binaural Ritim: Latincede ‘’her iki kulaktan‘’ anlamına gelir. Bu vuruşlar beyin dalgalarını etkilemeleri özelliğiyle “dijital ilaçlar” olarak kullanılmaktadır.

Binaural ritim terimini daha önce duydunuz mu? Son zamanlarda stres seviyesini azaltması, uykuya dalmayı kolaylaştırması, hatta zihinsel fonksiyonları arttırmasıyla gündeme gelen binaural ritimler, binlerce kişinin müzik listelerine ekledikleri ve günlük hayatına adapte ettiği ritimler haline geldi.

Sol kulağınız sağ kulağınızdan biraz farklı bir ton duyduğunda, dinlediğiniz müzikte bulunmayan bir ritmi algılarsınız. Binaural, Latincede ‘'her iki kulaktan‘' anlamına gelir. Bu vuruşlar beyin dalgalarını etkilemeleri özelliğiyle “dijital ilaçlar” olarak kullanılmaktadır.

Heinrich Wilhelm Dove, 1839 yılında ritimlerin etkileri bulunmuştur. Dinlendiği sürece, insanın beyin dalgalarını değiştirmeyi sağlar.

Binaural Ritim Nedir, Nasıl Çalışır?

Binaural (her iki kulaktan) işitme,  her iki kulağa ulaşan sesin algılanması ile kaynağın belirlenmesini sağlar. Binaural ritim (vuru) ise her iki kulağa bilinçli bir şekilde, farklı frekanslarda ses uygulandığında elde edilen fizyolojik bir yanıttır.

Heinrich Wilhelm Dove, 1839 yılında ilk kez bu ritimlerin etkileri bulunmuştur.

Binaural ritimler insanların beyin dalgalarını değiştirebiliyor.

Bir hoparlörden 440 Hertz ve 446 Hertz olmak üzere iki farklı ses dalgası dinlediğimizi düşünelim. Sesin genel özelliğiyle ses dalgaları etkileşime girer, birbirlerini güçlendirme ve sönümleme yaparak periyodik olarak yayılırlar. Bu olaya tek ritim (monoural) ritim denir. Bu ritmin frekansı, baştaki iki dalganın frekansları farkı olan 6 Hertzdir.

https://www.semanticscholar.org/paper/Human-auditory-steady-state-responses%3A-Respuestas-Picton-John/4c6e2d499a9a753df6105ecc027b05ad0d2a5ce6

Şimdi  bir kulaklıkla 440 ve 446 Hertz iki dalgayı dinlediğimizi düşünelim, bu sefer sesin fiziksel olarak etkileşmesi için dış bir ortam (örn: içinde bulunduğunuz oda) olmadığı halde sesi yine 6 Hertz olarak duyarız. Monoural (tek kulakla) ritimleri iki kulakla duyarız fakat tek bir kulak algılamak için yeterlidir. Binaural (iki kulakla) ritimlerin duyulması ve algılanması için iki kulak gerekir.

Beyin Dalgaları

Beyinden yayılan elektrik sinyalleri, kafatasına bağlanan alıcılarla ölçülebiliyor. Elektroensefalogram (EEG) denen bir aletle ölçülen bu sinyallere “beyin dalgaları” deniliyor. Esas olarak 4 tür beyin dalgası vardır.

Alfa dalgaları: Saniyede 8-13 arasında sıklığa sahip dalgalardır. İstirahat halindeki genç uyanık erişkinlerin hemen hemen hepsinin EEG'sinde izlenir.

Beta dalgaları: Saniyede 14'ten fazla 80'den az sıklıktadırlar. Merkezi sinir sisteminin fazla aktivasyonu veya stres durumunda görülen ritmik dalgalardır.

Teta dalgaları: Saniyede 4-7 arası sıklığa sahiptir. Genelde beynin dejeneratif durumlarnda oluşurlar.

Delta dalgaları: EEG sıklığı saniyede 3-5'ten az olan dalgaları içerirler. Derin uykuda, çocuklarda sağlıklı durumda, yetişkinlerde beyin hasarlarında ortaya çıkar.

Binaural Ritimlerin Hafıza Üzerine Olan Etkileri

Binaural ritimlerin uzun süreli hafıza olan etkisini araştırmak amacıyla 32 katılımcıyla yapılan bir deneyde, katılımcılara gözleri bağlı bir şekilde Beta (20 Hz) ve Teta (5 Hz) olmak üzere farklı frekanstaki ritimler dinletilmesi sırsında katılımcılardan onlara söylenen kelimeleri akıllarında tutmaları istendi. Beta frekanslı binaural ritimleri maruz kalındığında, kelimelerin hatırlanma sırası ve oranları çok yüksek olduğu halde, Teta frekanslı ritimlere maruz kalındığında kelimeleri hatırlanma oranın azaldığı tespit edildi. Bu deney sonucunda, binaural ritimlerin kullanılan frekansa göre uzun süreli belleği iyi ya da kötü etkileyebileceği belirlendi.

Binaural işitme deneylerindeki katılımcıların çoğunluğu, trans ve hipnoz halindekine yakın duygular yaşadıklarını belirtmişlerdir. 

I-doser (Dijital Uyuşturucu) Nedir?

Binaural ritimlerin en çok bilinen piyasa isimlerinden biri “I-doser” veya dijital uyuşturucu (sanal uyuşturucular) olaak karşımıza çıkıyor. Hemen hemen her platformdan indirilebilen bu müzikler, birbirini tekrar eden ritimleriyle kişilerin ruh hallerini değiştirebiliyor. İnternette ruh hallerine göre sınıflandırılan bu ritimlerin bazıları: “Brain+” (yaratıcılık ve zeka arttırıcı) ,“anestezi” (güçlü ağrı kesici), “Gate of Hades” (ölüm hissi), “LSD” (güçlü açık göz halüsinasyonları).

Dozlar, “mild” (başlangıç düeyi), “moderate” (deneyimli düzey), “strong” (yüksek düzey) olmak üzere farklı zorluk derecelendirmeleriyle sınıflandırılmış. Elbette her doz her insanda aynı etkiyi yaratmıyor. Odaklanma ve psikolojik faktörler de kişideki etkilenme düzeyini değiştirebiliyor.

Araştırmacılar Binaural ritimlerin tıbbı yönden faydalı olabilecek daha çok araştırılıp geliştirilmesini ve diğer kullanımlarının kontrol altına alınmasını umuyor.

İşte sizler için uyku dalmayı kolaylaştıran binaural ritme bir örnek:

Bilimle kalın.

Kaynaklar

  • https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyt.2015.00070/full
  • knowingneurons.com/2017/12/21/binaural-beats/
  • Miguel Garcia-Argibay, Miguel A Santed, José M Reales Psychol Res, 83 (6), 1124-1136Sep 2019
  • http://tip.baskent.edu.tr/kw/upload/464/dosyalar/cg/sempozyum/ogrsmpzsnm14/14.P14.pdf
  • Fran López-Caballero, Carles Escera Front. Hum. Neurosci., 15 November 2017
  • https://www.medicalnewstoday.com/articles/320019.php