Bilim Günlüğü
Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi

Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi

SIRI’den kendi kendine çalışan otomobillere kadar, yapay zeka (AI) hızla ilerliyor. Makine öğrenmesi konusunda sınır yok. Peki olay nereye gidiyor?

Nedir?

SIRI'den kendi kendine çalışan otomobillere kadar, yapay zeka (AI) hızla ilerliyor. Bilim kurgu, yapay zekayı sıkça insan benzeri özelliklere sahip robotlar olarak tasvir ederken, yapay zeka Google'ın arama algoritmalarından IBM'in Watson'ına ve özişler silahlara kadar her şeyde kullanılabilir.

Günümüzde yapay zeka, sınırlı bir görevi (örneğin, yalnızca yüz tanıma veya yalnızca internet aramaları yapmak veya yalnızca bir araba kullanmak) tamamlamak için tasarlandığından, sınırlı yapay zeka (veya zayıf yapay zeka) olarak bilinir.

Bununla birlikte, birçok araştırmacının uzun vadeli hedefi genel YZ'yi (GYZ veya güçlü YZ) oluşturmaktır.

Sınırlı YZ, belirli bir görevi ne olursa olsun (örneğin satranç oynamak veya denklemi çözmek gibi) insanlara göre daha iyi performans gösterebilirken GYZ, neredeyse her bilişsel görevde insanlara göre daha iyi performans gösterebilir.

Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi
Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi

Makine Öğrenmesi nedir?

Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Arasındaki Fark Nedir?

Yapay zeka (YZ) ve makine öğrenme şu anda iki çok ilgi çeken kelime ve genellikle birbirinin yerine kullanılıyor gibi görünüyor. Bunlar tamamen aynı şey değil. Ancak algı bazen biraz karışıklığa neden olabilir. Bu yüzden, farkı açıklamak önemli. Kısacası, en iyi cevap şudur: Yapay zeka, görevleri “akıllı” olarak düşünebileceğimiz şekilde yapabilen geniş makine bir kavramıdır.

Makine Öğrenmesi, verilere erişmelerine imkan sağlayarak kendi kendilerine öğrenmelerine fırsat vermemiz fikri çerçevesinde YZ'nin güncel uygulamasıdır.

Teknoloji ve daha da önemlisi zihnimizin nasıl çalıştığına dair anlayışımızı ilerletikçe, YZ'yi neyin oluşturması gerektiğine dair konseptimiz de değişti. Gittikçe daha şık hesaplamalara değil, insanın karar verme süreçlerini taklit etme ve görevleri her zamankinden daha insani yürütmek üzerinde yoğunlaştı.

 — akıllıca davranmak için tasarlanmış cihazlar — uygulamalı ve genel olmak üzere iki temel gruba ayrılırlar. Uygulamalı YZ çok daha yaygındır. Stokları zekice yöneten sistemler veya otonom araçlar bu kategoriye girer. Genel YZ (teorik olarak herhangi bir görevi kendi başına yerine getirebilen sistemler veya aygıtlar) daha az yaygındır. Ancak burası bugünün en heyecan verici ilerlemelerinin bazılarının gerçekleştiği yerdir. Aynı zamanda da makine Öğrenmenin gelişimine yol açan alandır.

Geleceğin robot teknolojisine neden güvenemiyoruz?

Genellikle YZ'nin bir alt kümesi olarak düşünülse de aslında teknolojinin sadece bugünkü halidir. İki önemli atılım, şu anda sahip olduğu hızlı YZ gelişimini ileriye götüren bir araç olarak makine öğrenmesinin ortaya çıkmasını sağladı. Bunlardan ilki bilgisayarlara dünyayla ilgili her şeyi öğreterek görevleri nasıl kendi başlarına tamamlayabileceklerini öğrenmelerine fırsat tanımaktı. İkincisi ise son zamanlarda internetin ortaya çıkışıyla dijital bilgi miktarında meydana gelen üretimin ve depolamanın analiz için kullanılabilir hale gelmesi oldu.

Mühendisler bir kere bu yenilikler tamamlandığında bilgisayarlara ve makinelere her şeyi nasıl yapacaklarını öğretmek yerine insan gibi düşünmelerini kodlayarak ve daha sonra bunları internete bağlayarak bunlara erişmenin daha verimli olacağını düşündüler.

ve Nedir?

Sinir ağlarının gelişimi, dünyayı yaptığımız şekilde düşünmeleri ve anlamaları için bilgisayarlara öğretmenin anahtarıdır. Bu arada hız, doğruluk ve önyargı eksikliği gibi bizim aksimize bazı doğal avantajlara sahiptirler.

Bir Yapay Sinir Ağı, bilgiyi insan beyninde olduğu gibi sınıflandırarak çalışmak üzere tasarlanmış bir bilgisayar sistemidir. Örneğin resimleri tanıma ve içerdikleri unsurlara göre sınıflandırma öğretilebilir. Esasen, olası bir sistem üzerinde çalışır yani kendisine sunulan verilere dayanılarak, belirli derecede açıklamalar, kararlar veya tahminler üretebilir. Bir geribildirim döngüsünün eklenmesi, “öğrenme” imkânı sunar. Kararlarının doğru olup olmadığını algılayarak sonraki yaklaşımını değiştirir.

Makine öğrenmesi uygulamaları metinleri okuyabilir ve onların üzerinde çalışabilirler. Ayrıca, bir müziği dinleyebilir ve bunun birisini mutlu mu mutsuz mu edeceğine karar verebilirler. Bazı durumlarda, bu temaları yansıtan kendi orijinal müziklerini bile oluşturabilirler. Bunların hepsi makine öğrenmesi ve sinir ağları temelli sistemler tarafından sunulan olasılıklardır. Başka bir insanla doğal olarak yaptığımız gibi, elektronik cihazlarla ve dijital bilgi ile iletişim kurabilmemiz ve etkileşim kurabilmemiz için bir fikir ortaya çıkmıştı. Bu amaçla, YZ'nin başka bir alanı — Doğal Dil İşleme (Natural Language Processing) son yıllarda oldukça heyecan verici bir yenilik kaynağı haline geldi. Doğal dil işleme uygulamarı, yazılı veya sözlü olarak doğal insan iletişimini anlamaya ve benzer doğal dil kullanarak bizimle iletişim kurma üzerine yoğunlaşır. Makine öğrenmesi, makinelerin insan dilindeki derin anlamları anlamalarına ve belirli bir dinlecinin kavrayabileceği şekilde cevap vermeyi öğrenmesine yardımcı olmak için kullanılır.

?

Çoğu araştırmacı, süper akıllı bir YZ'nin sevgi ya da nefret gibi insan duygularını gösterme ihtimalinin düşük olduğunu ve YZ'nin kasıtlı olarak yardımsever ya da kötü niyetli bir hale gelmesini bekleyecek bir gerekçe olmadığını kabul eder. Yine de uzmanlar YZ'nin bir risk haline gelebileceği iki senaryo üzerinde düşünüyorlar:

YZ, yıkıcı bir şey yapacak şekilde programlanmıştır: Özerk silahlar, öldürmek üzere programlanmış yapay zeka sistemleridir. Yanlış kişinin elinde bu silahlar kolayca kitlesel kayıplarına neden olabilir. Üstelik bir YZ silah yarışması, yanlışlıkla YZ savaşına neden olabilir ve bu da aynı zamanda toplu kayıplara neden olur. Düşman tarafından engellenmesini önlemek için, bu silahlar basitçe “kapanması” zorlaşacak şekilde tasarlanacak, böylece insanlar bu durumun kontrolünü kolayca kaybedebilir. Bu risk, sınırlı YZ ile bile var olan bir risktir.

YZ faydalı bir şeyler yapacak şekilde programlanmış olmasına rağmen amacına ulaşmak için yıkıcı bir yöntem geliştirebilir: Bu, YZ'nin hedeflerini bizimle tamamen uyumlu hale getirmediğimizde gerçekleşebilir ki bu da son derece zordur. Eğer sizi itaatkâr bir akıllı arabadan olabildiğince hızlı havalimanına götürmesini isterseniz, sizi helikopterler tarafından kovalanır halde kusmukla kaplı bir durumda havalimanına götürebilir. Bu durumda istediğinizi değil, söylediğinizi yapmış olur. Üstün zekalı bir sisteme dayalı jeo-mühendislik projesi ile görevlendirildiğinde, ekosistemimizde yan etkiler yaratarak tahribat oluşturabilir ve insanları bir tehdit olarak görüp durdurma girişiminde bulunabilir.

Yapay Zekayla İlgili Efsaneler

Yapay zekanın geleceği ve insanlık için neyi önereceğini / ilgisini çekeceğini müjdeleyen bir konuşma gerçekleşiyor. Dünyanın önde gelen uzmanlarının katılmadığı büyüleyici tartışmalar var, örneğin:

AI'nın gelecekteki iş piyasasındaki etkisi,

Eğer insan seviyesinde AI gelişirse ; bunun bir istihbarat patlamasına yol açıp açmayacağı,

Ve bunun sevinmeniz veya korkmamız gereken bir şey olup olmadığı.

Fakat insanlar yanlış anlama ve birbirlerine geçmiş konuşmalarından kaynaklanan sıkıcı sahte tartışmalara ilişkin birçok örnek de bulunmaktadır. Yanlış anlamalar üzerine değil, ilginç tartışmalara ve açık sorulara odaklanmamıza yardımcı olmak için, en yaygın mitlerden bazılarını temizleyelim.

Efsaneler ve Gerçekler

Efsane:

Yapay zeka 2100'e kadar mümkün değil.

Efsane:

Yapay zeka 2100'e kadar geçekleşecek.

Gerçek:

On yıllar, yüz yıllar sürebileceği gibi hiç gerçekleşmeyebilir bile. Henüz ne kadar süreceğini bilmiyoruz.

Efsane:

Yapay zeka hakkında sadece onun yüzünden işini kaybedecekler endişeli.

Gerçek:

Birçok YZ araştırması endişeli.

Efsane:

YZ şeytana dönüşecek.

Efsane:

YZ bilinç kazanacak.

Asıl endişe:

YZ bizim çıkarlarımıza uymayacak amaçlarla beceri geliştirebilir.

Efsane:

Asıl tehlike robotlar.

Gerçek:

Yanlış ayarlanmış YZ asıl tehlike. İnternet bağlantısından başka hiçbir şeye ihtiyacı olmaz.

Efsane:

YZ insanları kontrol edemez.

Gerçek:

Zeka her zaman kontrol eder. Tıpkı bizim kaplanları kontrol edebilmemiz gibi.

Efsane:

Makinelerin hedefleri olamaz.

Gerçek:

Isıya duyarlı füzelerin bile bir hedefleri vardır.