Bilim Günlüğü
Kadınlar neden menopoza girer?

Kadınlar neden menopoza girer?

Kadınlar neden menopoza girer? Ömür boyu üreme yeteneğine sahip olmak, ömrün belli bir evresinde kaybedilmesinden daha avantajlı olmayacak mıdır?

Ömür boyu üreme yeteneğine sahip olmak, gelecek nesillere gen aktarımı açısından, bu yetinin ömrün belli bir evresinde kaybedilmesinden daha avantajlı olmayacak mıdır? ? ..

Kadınlar neden menopoza girer?

Bir anne için her doğum, belli bir enerjetik yatırımı da beraberinde getirecektir. Bu yatırımın karşılığı ise yavrunun üreme çağına kadar hayatta kalabilmesini sağlamak ve dolayısıyla gen aktarım olasılığını arttırmaya katkıda bulunmaktır.

Kadınlar neden menopoza girer?
Kadınlar neden menopoza girer?

Eğer anne, fazla bebeğe sahip olursa, onlara yapmak zorunda kalacağı yatırımla birlikte diğerlerinin gelecekteki başarısını riske sokacaktır. Bunun yerine çok sayıda birey vermektense, çabalarını yavru bakımı üzerine yoğunlaştırarak, gen aktarım olasılığını arttırabilecektir.

Menopoz, insanlar dışında sadece hayvanat bahçesinde yaşayan, yani yaşam süresi yabanıl ortamdaki türdeşlerine göre daha uzun olan gorillerde görülmüştür.

Bir çok türde üreme oranı yaşın ilerlemesiyle azalır ancak tam anlamıyla kesilme söz konusu değildir. Yani tutsak ve bakım altındaki memelilerde(en azından bazılarında) dişilerin üreme kapasiteleri, ölümlerinden ve erkeklerin üreme kapasitesinin azalmasından daha önce sonlanır. Bu nedenle menopozu açıklamak için bizim modern yaşam tarzımızın, atalarımızın yaşadıklarından daha uzun bir ömür sağladığını söylemek doğru kabul edilebilir.

ile ilgili çeşitli bakış açıları:

Argümanlardan ilki şu şekilde: eski insan dişileri, sert çevreye bağlı olarak beklenen yaşam uzunluğu dolayısıyla, 30-40 yıllık yaşam süresine yetecek miktarda yumurta üretimi yönünde seçilime uğradı. Daha uzun süre sağlıklı yumurta bulundurmak enerjetik anlamda dezavantajlı ve maliyetlidir.  Bu yüzden yaşam öyküsü çözümü, ortalama tüm kadınların ölünceye dek üreyebildikleri bir yaşam süresinden daha kısa olacak şekilde yumurta ömrünü sınırlamış olabilir.

Diğer bir kuvvetli argüman : çok çocuklu bir anne, çocukların tümüne bakabilme kapasitesi açısından sınırlı olabilir.

Bu durumda anne yaşlandığında en genç yavrunun zarar görme ihtimali ortaya çıkar. Ancak kadına, kendi annesi tarafından yardım edilirse, ana becerilerini daha genç yaşta öğrenebilir ve çocukların hayatta kalma oranını arttırabilir. Yani büyükanne kendi yavrularının çoğunun erişkin oluncaya kadar hayatta kalmalarını garantileyerek, kendi uyum gücünü destekler.

Menopoz nasıl teşhis edilir?

Menopozun tanısının erken konulması önemlidir. Çünkü menopozdaki kayıpların önemli bir kısmı ilk bir yılda gerçekleşir. Erken tanı erken tedaviyi sağlar. Seyrek adet gören, sıcak basmaları ve psikolojik rahatsızlıkları olan bir kadından adetin üçüncü günü alınan kanda FSH ve LH hormonları artmışsa menopoz tanısı konabilir. Düzensiz adet gören bir kadında FSH düzeyi 40 pg/ml üzerinde ise menopoz tanısı kesinlikle konur. FSH düzeyi 25-40 pg/ml arasında ise premenopoz olduğu, bu dönemdeki kadınların seyrek de olsa hamile kalabileceği düşünülür. Ancak düzensiz kanamaları olan her kadında gebelik ve düzensiz kanamaya sebep olan diğer hastalıklar araştırılmalı, ultrason yapılmalıdır.

Menopoz döneminde görülebilecek şikayetler neledir?

Menstrüel kanama düzeninde değişiklik, kısa ya da uzun süreçli kanama, kanama miktarında artış ya da azalma
Sıcak basmaları ve terlemeler
Uykuya dalmada zorlanma ve uyuma süresinde kısalma gibi uyku bozuklukları
Çarpıntı
Depresyon ve duygu durum değişiklikleri
Unutkanlık
Çabuk sinirlenme
Baş ağrısı
Saçlarda dökülme ve incelme
Halsizlik ve kas eklem ağrıları
Ciltte- gözde veya ağızda kuruluk
Vajinal kuruluk, cinsel ilişkide ağrı ve cinsel istekte azalma
Ani sıkışma hissi, idrar kaçırma ve sık idrara çıkma,
Vajinal enfeksiyonlar ve idrar yolu enfeksiyonu riskinde artış,
İştah artışı, metabolizmada yavaşlama ve buna bağlı olarak kilo artışı

Peki ya yalancı menopoz terimi neyi ifade eder?

Tüpbebek tedavilerinde yalancı menopoz uygulamaları, kişinin yumurtalıklarını baskılayarak adet görmemesini sağlayan yöntemlerdir. Uzun dönemli tedavilerde hastalarda, hastalarında önemli bir bulgudur. Endometriozis, rahim iç dokusunun rahim dışında özellikle yumurtalıklarda ya da batın boşluğunda bulunması durumudur.